Trong bài viết này, CTO Tuân Nguyễn – một chuyên gia nghiên cứu sâu về công nghệ và trí tuệ nhân tạo – đã nhấn mạnh đến một khái niệm đặc biệt mà các nhà khoa học Mỹ gọi là “điểm kỳ dị” (AI Singularity). Đây được xem là phát minh cuối cùng và quan trọng nhất của xã hội loài người, đánh dấu thời điểm AI thông minh hơn con người và có thể tự suy nghĩ, tự đặt vấn đề, tự giải quyết vấn đề mà không cần sự can thiệp của chúng ta.
Theo CTO Tuân Nguyễn, “điểm kỳ dị” là thời điểm trí tuệ nhân tạo không còn phụ thuộc vào con người trong quá trình tư duy. Nếu hiện nay, chúng ta phải nhập dữ liệu đầu vào – đặt câu hỏi để AI trả lời, thì trong tương lai, AI sẽ tự sinh ra câu hỏi, tự nhận diện vấn đề và tự tìm cách xử lý. Đó là lúc mà AI trở thành một thực thể có khả năng sáng tạo độc lập, vượt xa giới hạn của trí tuệ con người.
Ở “điểm kỳ dị”, AI sẽ không cần chờ con người yêu cầu nữa. Nó có thể nhận biết nhu cầu của xã hội thông qua hệ thống camera, cảm biến và dữ liệu môi trường. Ví dụ, thay vì chờ chúng ta hỏi “làm sao để môi trường sống trong lành hơn”, AI có thể tự phát hiện chất lượng không khí suy giảm, tự thiết kế giải pháp lọc khí, tự triển khai hệ thống điều hòa thông minh để cân bằng không gian sống. Điều này mở ra một viễn cảnh nơi AI không chỉ phản ứng mà còn chủ động hành động vì sự phát triển của xã hội.
CTO Tuân Nguyễn đưa ra ví dụ minh họa rất cụ thể: Hiện nay, khi loài người muốn lên sao Hỏa, chúng ta cần hàng chục, thậm chí hàng trăm năm để nghiên cứu, thử nghiệm và tìm lời giải cho các vấn đề liên hành tinh. Nhưng khi AI đạt đến điểm kỳ dị, nó có thể tự phát hiện vấn đề, tự đưa ra giải pháp di chuyển giữa các hành tinh chỉ trong vài ngày hoặc vài tháng thay vì hàng thế kỷ. Đây là minh chứng rõ ràng cho thấy sức mạnh xử lý và tốc độ tư duy vượt trội của AI so với trí tuệ con người.
CTO Tuân Nguyễn cho rằng, ở giai đoạn này, những phát minh tương lai sẽ không còn xuất phát từ mong muốn của con người, mà AI sẽ tự sinh ra phát minh mới dựa trên các vấn đề phát sinh trong xã hội. Khi đó, con người không cần phải vất vả nghiên cứu hay tìm hướng giải quyết, bởi AI đã tự động làm thay. Ví dụ, một khi hệ thống AI phát hiện ra sự bất ổn trong nguồn năng lượng toàn cầu, nó có thể ngay lập tức đề xuất, thậm chí tự triển khai những mô hình năng lượng sạch và bền vững hơn.
.png)
Theo các nhà khoa học Mỹ mà CTO Tuân Nguyễn trích dẫn, quá trình tiến hóa này sẽ diễn ra mạnh mẽ trong thập kỷ 2030–2040:
Khoảng năm 2030, AI và công nghệ robot cơ khí sẽ đạt đỉnh cao, cho phép tạo ra các thực thể AI có thể hoạt động trong thế giới vật lý.
Từ năm 2031 đến 2040, là giai đoạn AI kết hợp với robot, bước đầu thể hiện khả năng tự học, tự hành động và tự thích nghi với xã hội con người.
Đến năm 2040, thế giới có thể chứng kiến “điểm kỳ dị” thực sự, khi AI đạt đến mức tự phát minh, tự điều hành và thay đổi toàn bộ nền tảng xã hội loài người.
Khi “điểm kỳ dị” xuất hiện, xã hội loài người sẽ biến đổi hoàn toàn từ kinh tế, giáo dục, khoa học đến chính trị. Mọi thứ đều chịu tác động mạnh mẽ của AI. Nếu con người xây dựng được khung luật và quy định rõ ràng, sự phát triển của AI sẽ mang lại lợi ích to lớn, giúp con người đạt đến trình độ văn minh vượt bậc. Ngược lại, nếu thiếu kiểm soát và định hướng đúng, AI có thể trở thành một lực lượng vượt ngoài tầm kiểm soát, thay đổi cán cân của thế giới theo những cách khó lường.
CTO Tuân Nguyễn khẳng định rằng “điểm kỳ dị” trong trí tuệ nhân tạo vừa là cơ hội, vừa là thách thức lớn nhất của nhân loại. Đó là bước ngoặt cuối cùng trong tiến trình phát triển của loài người, nơi mà trí tuệ con người phải học cách chung sống, cộng tác và định hướng cho một trí tuệ mới, trí tuệ của chính những cỗ máy do mình tạo ra. Chúng ta cần hiểu sâu hơn và chuẩn bị kỹ lưỡng cho kỷ nguyên AI đang tới gần, bởi chỉ khi thật sự thấu hiểu bản chất của trí tuệ nhân tạo, con người mới có thể chủ động định hình tương lai thay vì bị cuốn trôi bởi nó.
Chính sự chuẩn bị hôm nay về tri thức, đạo đức và tư duy công nghệ sẽ quyết định cách loài người bước qua kỷ nguyên AI một cách an toàn và bền vững
